Ontslagrecht commissie heeft makkelijke klus

Hoe help je 200.000 mensen aan het werk? Het kabinet benoemt er een commissie voor, nu de hervorming van het ontslagrecht voorlopig van de baan is. De wijze dames en heren krijgen een makkelijk klusje. Al het voorwerk is immers al gedaan, alle problemen zijn in kaart gebracht en er zijn al hele en halve afspraken over de oplossing daarvan.

 
Waarom dan toch die commissie? Dat is een kwestie van hogere politiek. Een studie van 'wijze mannen' (namen nog onbekend), gedurende maximaal een half jaar, verhult gezichtsverlies van premier Balkenende en minister Donner (Sociale Zaken, beiden CDA) in een volstrekt verkeerd geregisseerd conflict. Verkeerd, juist omdát alles al in kaart is gebracht. Een puntsgewijs overzicht.

• Waar staan die plannen dan al?
  De Sociaal-Economische Raad (het adviesorgaan waarin werkgevers, werknemers, wetenschappers overleggen) heeft op verzoek van het kabinet op 30 augustus 2006 een grondig en unaniem advies over arbeidsmarktbeleid uitgebracht, waarin alleen het ontslagrecht niet werd behandeld. Daar was toen al zware onenigheid over. De Participatietop (kabinet, bonden en bedrijven) eindigde op 27 juni 07 met een akkoord dat over hetzelfde onderwerp erg gedetailleerd is (zie vooral de schematische overzichten).

• Wat zijn de grootste problemen?
  Dat zijn er op hoofdlijnen zes: het onderwijs sluit niet goed aan bij de banen in het bedrijfsleven, mensen worden onvoldoende geprikkeld om meer en langer te werken, scholing van álle werknemers tijdens hun loopbaan staat op een te laag pitje, er zijn te veel regeltjes die de soepelheid dwarsbomen die iedereen wil. Bovendien vinden mensen die al jaren niet meer werken (uitkeringsgerechtigden, gehandicapten, deeltijd-WAO'ers) het lastig om terug te keren op de arbeidsmarkt. Ten slotte: bedrijven ontkennen dat zij allochtonen, jong of oud discrimineren, maar iedereen vindt dat dit moet worden teruggedrongen.

•  Is er overeenstemming over de oplossingen op hoofdlijnen?
  Ja hoor. Bedrijven en het (beroeps)onderwijs gaan meer samenwerken om te voorkomen dat leerlingen tussen wal en schip vallen. De overheid wil via belastingkorting langer werken in deeltijdbanen, vooral van vrouwen, netto lonender maken. Ouderen moeten het leuk gaan vinden om langer door te werken, ook na hun 65e. Dat kan door ook 50-plussers scholing te geven en de arbeidsomstandigheden voor ouderen beter op hun wensen af te stemmen. De overheid is al jaren bezig regels af te schaffen, maar belooft daar beter zijn best op te doen. Als laatste: via gesubsidieerd werk - of desnoods vrijwilligerswerk - moeten ook de kansarmen naar een min of meer reguliere baan. 

• Blijft het tot zover niet steken in goede bedoelingen?
  Sommige zaken zijn al aangepakt, zoals allerlei gesubsidieerde scholings en reintegratietrajecten. Uitkeringinstantie UWV, arbeidsbureau CWI en Sociale Diensten (uitvoering Wet Werk en Bijstand) werken al veel beter samen. De eerste twee gaan volgend jaar zelfs fuseren, om één loket te bieden voor mensen die worden ontslagen (uitkering regelen) en mensen die werk zoeken (vacatures en/of scholing aanbieden). In oktober hebben werkgevers en werknemers samen met hoge ambtenaren van Sociale Zaken twee plannen uitgewerkt voor loonkostensubsidie om bedrijven over de streep te trekken mensen 'met een vlekje' aan te nemen. Als de minister daar morgen zijn handtekening onder zou zetten, gaan ze begin volgend jaar in.

• Nou, dat wordt dan een makkie voor die commissie.
  Niet helemaal. De werkgevers zijn nog wel even boos dat zij hun zin niet hebben gekregen met het ontslagrecht. En de bonden moeten nog zien dat de bedrijven zich echt houden aan afspraken om kansarmen een handje te helpen om vast werk te vinden. Maar het onderzoek naar problemen en oplossingen is gedaan; het gaat om uitvoering, al kan dat in de praktijk nog lastig genoeg zijn.