De vakcentrales FNV, CNV en MHP blijven de oude kantonrechtersformule hanteren als richtlijn bij het afsluiten van sociale plannen. Zij zijn niet gelukkig met de nieuwe, versoberde formule die donderdag ingaat.
In het nieuwe jaar, waarin door de slechte conjunctuur het aantal gedwongen ontslagen naar verwachting flink toeneemt, dreigt daarmee arbeidsonrust over de ontslagvergoedingen. 'Als werkgevers de nieuwe formule willen gebruiken, is het conflict geboren', zegt voorzitter Jaap Jongejan van CNV Bedrijvenbond.
Werkgeversorganisatie AWVN adviseert haar leden uit te gaan van de nieuwe rekenmethode bij het afsluiten van sociale plannen. 'Dat is een mooie stap voorwaarts, omdat er minder risico is van dure afkoopsommen', stelt een woordvoerder. Ondernemersorganisatie VNO-NCW denkt dat bedrijven voor 'de goedkoopste weg' kiezen.
Hoogte ontslagvergoeding
De kantonrechtersformule bepaalt de hoogte van een ontslagvergoeding. Ze geldt doorgaans ook als richtpunt voor het sluiten van sociale plannen. Tot dusver ging de formule uit van een ontslagvergoeding van één maandsalaris per dienstjaar voor werknemers tot 40 jaar. Dienstjaren boven de 40 en de 50 telden respectievelijk anderhalf tot twee keer mee.
Vanaf 1 januari gaat de leeftijd waarop dienstjaren zwaarder meewegen, omhoog. Ook de arbeidsmarktpositie van medewerkers en de financiële positie van werkgevers spelen een rol bij de nieuwe berekening van het ontslaggeld. Deskundigen schatten in dat deze herziening voor werkgevers zo'n 10% goedkoper uitvalt.
Goedkope sociale plannen afsluiten
De vakbeweging zegt 'zeker niet van plan te zijn komend jaar goedkope sociale plannen af te sluiten' vanwege de nieuwe formule. MHP-voorzitter Richard Steenborg waarschuwt in dat geval voor een hete lente aan de onderhandelingstafels. 'Bedrijven konden nog wel eens heel veel last krijgen.'
Cao-coördinator Wilna Wind van de FNV voorspelt dat veel werkgevers arbeidsrust laten prevaleren boven goedkoop ontslag, nu het economische tij toch al tegenzit en het Centraal Planbureau een forse stijging van de werkloosheid verwacht. 'Je wilt geen ruzie over de nieuwe formule.'
Oude ontslagformule als richtlijn
Inmiddels hebben werkgevers en vakbonden sociale plannen voor 2009 afgesproken bij onder meer Fortis Bank Nederland, verzekeraar ASR Nederland en chipmaker NXP. Hierbij gold de oude ontslagformule als richtlijn.
Bij de bank Van Lanschot hebben de bonden voorgesteld pas in april opnieuw te onderhandelen over een sociaal plan. Ze willen eerst zien hoe de nieuwe formule in de rechtspraktijk uitpakt. Het is volgens de bonden zelfs mogelijk dat deze toch tot hogere ontslaguitkeringen leidt, omdat straks rekening wordt gehouden met de weerbaarheid op de arbeidsmarkt. De arbeidsmarktpositie van veel Nederlanders kan tijdens de komende recessie wel eens ernstig verslechteren.
Gemiddelde ontslagvergoeding omlaag
Arbeidsrechtspecialist Gerrard Boot schat in dat op termijn de gemiddelde ontslagvergoeding naar beneden wordt bijgesteld. 'Dat zal volgens hem leiden tot 'zuiniger' sociale plannen. 'Maar die plannen zijn nog meer het resultaat van de machtsverhouding tussen werkgevers en werknemers dan van de formule', zegt hij.
Bron: Het Financieele Dagblad
